ADİLCEVAZ KEF KALESİ KAZISI: YENİ BULGULAR VE DEĞERLENDİRMELER

Urartu kalelerinden biri olan Kef Kalesi, Bitlis İli, Adilcevaz İlçe sınırları içerisinde Süphan Dağı’nın eteklerinde 2300 rakımıyla Van Gölü’ne hâkim volkanik bir tepe üzerinde yer almaktadır. Kale, Gölü havzasına inen önemli geçiş güzergâhı bulunmaktadır. Kralı II. Rusa (MÖ 685-645) döneminde inşa edilen krallığın zenginliğini ve gücünü ortaya koyması bakımından önemlidir. Kalesi’nde ilk kazılar 1964-1972 yılları arasında gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmalarda tespit mimari yazınsal değerdeki arkeolojik verilerle kalenin önemi çıkmıştır. Yaklaşık olarak 50 yıl aradan sonra Kalesi yeni dönem kazıları 2021 yılında başlatıldı. çalışmada, 2022 ulaşılan filolojik verilerin değerlendirmelerine verilmektedir. Arkeolojik veriler bulgularıyla bağlantılı şekilde yorumlanmaktadır. Kalenin büyük salonunda çalışmalar başlamış, burada alan fil ayakları yeniden ayağa kaldırılmıştır. ikinci kazılarında çanak çömlek parçalarının yoğun ele geçtiği hizmet odaları edilmiştir. Birbirleri ile bu odalarda öğütme aletlerinin de geçmesi, odaların, sarayın mutfak bölümü olabileceğini düşündürmektedir. Yüzey araştırması kazı sürecinde çivi yazılı iki parça bulunmuş parçaların okuması yapılmıştır. Kalede bulunan tanrısal motifli mitolojik sahneler içeren taş bloklar, arkeolojisinin Kalesine özgü buluntularındandır. Bazalt bloklara işlenmiş yazıtlarda geçen ašiḫusi sözcüğünün ‘aş/bereket evi’ anlamıyla tarihsel dil etkileşimleri etimoloji çalışmalarına kaynaklık edeceği anlaşılmaktadır.